So sánh ưu nhược điểm của phương pháp sấy lạnh và sấy thăng hoa

Qua bài viết này, Đông Nam sẽ so sánh hai phương pháp sấy nổi bật nhất hiện nay là sấy lạnh và sấy thăng hoa, nhằm hỗ trợ bạn lựa chọn được phương pháp phù hợp với nhu cầu sấy của cơ sở.

So sánh sấy lạnh và sấy thăng hoa

Công nghệ sấy thực phẩm bao gồm hai loại chính: sấy khô tự nhiên và sấy khô bằng các phương pháp hiện đại. Sấy khô tự nhiên là phương pháp truyền thống, thường sử dụng việc phơi sản phẩm trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời. Trong khi đó, sấy khô bằng công nghệ thường sử dụng các thiết bị đặc biệt, được gọi là máy sấy.

Việc sấy khô sản phẩm bằng máy sấy thường được phân loại thành từng loại phương pháp khác nhau. Trong số đó, sấy lạnh và sấy thăng hoa là hai phương pháp được quan tâm nhiều nhất. Bằng cách so sánh hai phương pháp này, chúng ta sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về sự phù hợp của từng phương pháp.

So sánh sấy lạnh và sấy thăng hoa

1. Phương pháp sấy lạnh 

Sấy lạnh là gì?

Sấy lạnh hay sấy lạnh bơm nhiệt, có tên tiếng anh là Heat Pump Drying. Đây là một phương pháp sấy thực phẩm ở nhiệt độ thấp hơn so với phương pháp sấy thông thường. Máy sấy lạnh thường được cấu thành từ một máy bơm nhiệt được đặt trong một tủ sấy hoặc hầm sấy tùy thuộc vào quy mô. Máy bơm nhiệt này có một đầu nóng và một đầu lạnh. Đầu nóng cung cấp nhiệt lượng cho tác nhân sấy, trong khi đầu lạnh được sử dụng để tách ẩm khỏi không khí sấy. Do đó, máy sấy lạnh thường được gọi là máy sấy bơm nhiệt khi áp dụng cho việc sấy nông sản.

Phương pháp sấy lạnh thường sử dụng không khí sấy được làm ẩm từ dàn bay hơi, một phần của hệ thống làm lạnh, sau đó được làm nóng bằng bình ngưng của bơm nhiệt. Nhiệt độ sấy tối đa được xác định bằng nhiệt độ ngưng tụ của chất làm lạnh được sử dụng. Nhiệt độ trong quá trình sấy có thể được điều chỉnh từ 20 độ C đến 55 độ C thông qua việc chọn lựa chất làm lạnh phù hợp và điều chỉnh máy nén cùng với lưu lượng không khí bên trong hệ thống.

Nguyên lý sấy lạnh

Nguyên lý hoạt động của máy sấy lạnh như sau: Không khí nóng và khô được lưu thông qua các khay chứa sản phẩm cần sấy. Sau đó, không khí trong buồng sấy sẽ được làm lạnh xuống đến điểm ngưng tụ, khiến hơi nước trong không khí ngưng tụ và tách ra khỏi không khí, làm giảm độ ẩm của không khí. Luồng không khí khô và lạnh này được đưa qua buồng nóng để đốt nóng, tăng nhiệt độ trong khoảng cho phép.

Tiếp theo, không khí được dẫn vào buồng sấy chứa sản phẩm. Dưới sự chênh lệch áp suất giữa hơi nước trên bề mặt sản phẩm và trong không khí, hơi nước trong sản phẩm bay hơi và làm khô sản phẩm. Quá trình này diễn ra liên tục và tuần hoàn khép kín, tạo ra sản phẩm có chất lượng cao và mang lại giá trị kinh tế.

Ưu nhược điểm của sấy lạnh

Ưu điểm:

• Cho chất lượng thành phẩm tốt hơn so với phương pháp sấy khô truyền thống
• Giữ được màu sắc, mùi vị đến 90% so với nguyên liệu tươi
• Tiết kiệm thời gian cũng như năng lượng sấy.

Nhược điểm:

• Sản phẩm bị teo tóp, không giữ được hình dáng đẹp mắt
• Chi phí vốn, đặc biệt là chi phí trang bị máy móc, thường cao hơn so với các phương pháp sấy truyền thống.

2. Phương pháp sấy thăng hoa

Sấy thăng hoa là gì?

Sấy thăng hoa là một trong những phương pháp sấy ưu việt nhất trong tất cả các phương pháp sấy hiện nay. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam đã dám đầu tư vào công nghệ này, mặc dù máy sấy thăng hoa đã được phát minh hơn 100 năm trước.

Sấy thăng hoa, còn được gọi là "sấy đông khô", là một kỹ thuật trong đó sản phẩm được sấy khô lạnh thông qua quá trình thăng hoa của nước dưới áp suất và nhiệt độ thấp. Nước trong sản phẩm được đông lạnh thành đá và sau đó loại bỏ ra khỏi sản phẩm bằng cách hóa hơi, trong một môi trường chân không. Quá trình này giúp bảo toàn màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm tươi.

Sấy ở nhiệt độ vừa phải giúp thực phẩm ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ nhất có thể, do đó, sản phẩm sau sấy thăng hoa thường giữ được tối đa hàm lượng dinh dưỡng, hương vị và màu sắc ít biến đổi.

Nguyên lý sấy thăng hoa

Nguyên lý của quá trình sấy thăng hoa thường bao gồm ba giai đoạn:

Giai đoạn 1: Cấp đông: Sản phẩm được đông lạnh để dung môi chuyển từ dạng lỏng sang dạng rắn.

Giai đoạn 2: Sấy sơ cấp: Các tinh thể nước đá trong sản phẩm được thăng hoa dưới áp suất thấp trong môi trường chân không

Giai đoạn 3: Sấy thứ cấp: Loại bỏ lượng nước còn lại chưa đóng băng trong sản phẩm. Độ ẩm của nguyên liệu vào giai đoạn này thường chỉ khoảng 1 - 4%.

Ưu nhược điểm của sấy thăng hoa

Trong lĩnh vực thực phẩm, sấy thăng hoa luôn là lựa chọn hàng đầu khi sản xuất các loại thực phẩm có giá trị kinh tế cao, yêu cầu sản phẩm sau sấy giữ được tối đa hàm lượng dinh dưỡng, màu sắc, hình dáng và mùi vị. Một số sản phẩm phổ biến như đông trùng hạ thảo sấy thăng hoa, tổ yến sấy thăng hoa, sữa ong chúa sấy thăng hoa, nấm linh chi sấy thăng hoa,...

Khi so sánh sấy lạnh và sấy thăng hoa, phương pháp sấy thăng hoa giữ được hàm lượng dinh dưỡng, màu sắc và mùi vị tốt hơn. Ngoài ra, sấy thăng hoa cũng có thể áp dụng cho việc chế biến đa dạng các sản phẩm với chất lượng cao, thực phẩm sau sấy dễ dàng phục hồi trong nước, trở về trạng thái tươi như trước lúc sấy. Do đó, phương pháp sấy thăng hoa được ứng dụng rộng rãi và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới.

Ưu điểm:

• Sản phẩm sau sấy không cần sử dụng chất bảo quản mà vẫn giữ được trong thời gian dài.
• Trọng lượng thực phẩm sau sấy rất nhẹ, dễ di chuyển.
• Giữ được hàm lượng dinh dưỡng, màu sắc, mùi vị và hình dáng y như ban đầu.
• Có thể sấy đa dạng các loại thực phẩm, từ rau củ quả, các loại thịt, trái cây đến súp.

Nhược điểm:

• Chi phí đầu tư và bảo dưỡng máy sấy cao 
• Thành phẩm sau sấy cũng có giá thành cao hơn so với các phương pháp sấy khác. 

Sấy lạnh và sấy thăng hoa - Phương pháp nào cho hiệu quả tốt nhất?

Thực tế, cả sấy lạnh và sấy thăng hoa đều mang lại nhiều lợi ích cho người dùng. Nếu bạn chỉ cần sấy các nguyên liệu để làm khô và bảo quản lâu dài, máy sấy lạnh là lựa chọn phù hợp giúp tiết kiệm chi phí đầu tư và khai thác đầy đủ tiềm năng của nó.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn sấy các loại nguyên liệu có giá trị cao và khó sấy như thảo dược, đông trùng hạ thảo, sầu riêng,... thì máy sấy thăng hoa sẽ đảm bảo chất lượng của sản phẩm. Đặc biệt, nếu bạn quan tâm đến sấy trái cây thăng hoa, có thể lựa chọn mua các loại máy sấy thăng hoa mini để đảm bảo chất lượng.

Kết luận

Sấy lạnh và sấy thăng hoa là hai phương pháp sấy phổ biến với ưu và nhược điểm riêng. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và nhu cầu cụ thể, bạn có thể lựa chọn loại máy sấy phù hợp nhất.

Với những thông tin trong bài viết, Đông Nam hy vọng đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về hai phương pháp sấy lạnh và sấy thăng hoa. Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm một đối tác chuyên nghiệp trong lĩnh vực máy sấy lạnh, máy sấy thăng hoa và các sản phẩm liên quan, hãy lựa chọn Đông Nam. Bạn có thể truy cập trang web chính thức tại https://dongnamdrying.com/  hoặc liên hệ vào hotline 0886.255.729 để nhận được sự tư vấn tận tâm và chuyên nghiệp.

Nguồn: https://dongnamdrying.com/

CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ KHÍ VÀ KỸ THUẬT ĐÔNG NAM

Hotline: 0886.255.729

Văn phòng: Số 124 Trịnh Văn Bô, Nam Từ Liêm, Hà Nội

Nhà máy: Cụm công nghiệp Từ Liêm - số 124 Trịnh Văn Bô, Nam Từ Liêm, Hà Nội

Website: dongnamdrying.com

Page: Dongnam Drying